Dijk en Waard

Afgelopen week presenteerde het nieuwe college zijn programma  (http://raad.heerhugowaard.nl/Wie-is-wie/college/) met een uitwerking van zijn plannen voor de komende raadsperiode.  Opvallend is dat het college nu ook de zorg prioriteit geeft. Grote afwezige in het collegeprogramma zijn de bezuinigen die over ons zullen worden uitgestort in de komende periode.

Het tijdperk van het grote bouwen lijkt voorbij: voor bedrijventerrein de Vaandel wordt een nieuwe bestemming gezocht. De nieuwe woonwijk de Draai moet een stimulans krijgen waarbij het College hoopt op het aantrekken van de markt.  Zoals bekend heeft de SP nog altijd de ambitie om voor de regio zo'n 500 sociale huurwoningen te bouwen.  Wat ons betreft stopt Heerhugowaard dan ook niet volledig met bouwen en moet voor de Draai een oplossing in die richting worden gezocht.

De SP heeft samen met de andere oppositiepartijen tot vervelens toe herhaald dat de grote wijzigingen op het gebied van zorg voorrang hebben op nieuwe infrastructurele projecten zoals de tunnel onder het spoor. Alhoewel politiek gezien natuurlijk niet van het College kan worden verwacht dat zij een knieval zullen maken blijkt toch duidelijk dat er een stap is gezet. Het College stelt in het programma: “Aangezien de drie decentralisaties de 1e prioriteit hebben en deze financieel gezekerd moet zijn zal het College niet eerder dan eind 2016 inzicht kunnen geven in de financiële mogelijkheden voor de aanleg.”  We zullen het College houden aan deze woorden en het valt nog te bezien of dat in de praktijk wordt waargemaakt. Toch is de SP positief over het feit dat het College een escape heeft gemaakt door een voorbehoud van financiering op te nemen en duidelijk de zorg heeft geprioriteerd.  Wij denken niet dat het in deze raadsperiode mogelijk is om de bouw de tunnel te combineren met het op peil houden van de zorg en zullen de voorstellen de voorstellen van het College dan ook kritisch bekijken.  Wij zijn ook erg benieuwd hoe het College zal omgaan met eventuele tegenvallers die onvermijdelijk lijken te horen bij grote bouwprojecten.

De gemeente staat voor grote uitdagingen nu de AWBZ, de jeugdzorg en de Participatiewet ervoor zorgen dat de uitvoering van de zorg voor een groot deel de verantwoordelijkheid worden van de gemeente worden.  Daarbij worden ook forse kortingen op het budget toegepast door de landelijke overheid.  Dit zal gevolgen hebben voor de zorg  omdat niet alle kortingen kunnen worden opgevangen door managementlagen weg te halen en te bezuinigen op de overhead. Toch wordt in het programma met geen woord gesproken over deze bezuinigingen. Impliciet wordt wel een keus gemaakt door het college doordat in het  programma wordt gesteld dat men de meest kwetsbaren wil ontzien zoals kinderen, jongeren, chronisch zieken en gehandicapten.  De anderen die niet aan dit profiel voldoen kunnen hun borst dus nat maken. De keus die het college maakt is het gevolg van het standpunt dat men de rijks bezuinigingen niet lokaal ongedaan wil maken door structureel bij te leggen. De SP verzet zich met kracht tegen deze insteek en ziet ook elders in het land dat het anders kan. In veel gemeenten waar de SP verantwoordelijk is voor het sociaal beleid wordt dit wel gedaan alhoewel men niet alle bezuinigingen ongedaan kan krijgen. Daar is  men wel  degelijk in staat de gemeentebegroting sluitend te krijgen. Het spookbeeld dat wordt opgeroepen dat de gemeente voor enorme uitgaven komt te staan die nooit betaald kunnen worden klopt dan ook niet. De SP zal zich ook blijven inzetten om samen met de bevolking zich te blijven te verzetten tegen deze rampzalige bezuinigingen. Deze zijn niet onvermijdelijk en kunnen op langere termijn ongedaan worden gemaakt.

De grote afwezige in het Collegeprogramma zijn de bezuinigingen die al zijn aangekondigd door het vorige college in de voorjaarsnota 2013. Een korting op de algemene uitkering uit het gemeentefonds van 0,5 miljoen structureel. Daarnaast leveren de renteverliezen op de grondexploitaties structureel verlies op van 0,3 miljoen.  Tot slot wordt er, doordat er minder wordt gebouwd, minder verdiend op de bouwvergunningen. Dit levert een structureel verlies op van 0,24 miljoen op.  Samen bijna een miljoen structureel. Het vorige college heeft in  de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen al een bezuinigingscatalogus opgesteld waarin in de nieuwe periode gemiddeld 3 miljoen per jaar bezuinigd moet worden. Deze bezuinigingscatalogus werd pas vlak voor de verkiezingen  van 19 maart 2014 openbaar gemaakt op bescheiden schaal zodat de burger hier geen kennis van heeft genomen en dit dus niet heeft kunnen meewegen in zijn stem.  In de bezuinigingscatalogus van 18 maart 2014 staat:  “In de Voorjaarsnota 2013 is een meerjarenperspectief geschetst waarin vanaf 2015 bezuinigingen noodzakelijk zijn. Wij hebben toegezegd een set met maatregelen voor te bereiden. Het resultaat daarvan ligt nu voor in de vorm van voorliggende “bezuinigingscatalogus”. Bij het formuleren van de maatregelen zijn zonder taboes alle bezuinigingsmaatregelen onderzocht. De gemeenteraad van Heerhugowaard is nu aan zet.”

De burger zou ook moeten worden betrokken in de bezuinigingen. Wat wel opvallend was dat de bezuinigingen op sociale zaken al waren ingevuld en voor een heel aantal andere projecten nog niet.  In april tot augustus zou de dialoog met de burgers moeten worden aangegaan over de bezuinigingsvoorstellen zodat in oktober een nieuwe begroting kan worden aangenomen. 

Nog in de Voorjaarsnota 2014 wordt gesteld dat de voorjaarsnota een update is van de bezuinigingscatalogus en wordt de dialoog benadrukt. In het voorwoord staat: “Wij benadrukken het belang dat wij hechten aan het aangaan van de dialoog met elkaar over de bezuinigingen die zullen moeten plaatsvinden. “

Voor de SP was dat een reden om het college tijdens de behandeling van de Voorjaarsnota 2014 te vragen wanneer dan een tweede versie komt van de bezuinigingscatalogus zodat de gemeenteraad een overzicht heeft en een eigen afweging kan maken net als de burgers die nog geconsulteerd zouden worden. Uit de beantwoording van het college bleek dat dit traject is verlaten en er geen tweede versie komt. Er komt nu een bezuinigingspakket bij de behandeling van de begroting in oktober 2014. Van enige dialoog is geen sprake mee. Het wordt slikken of stikken.

Alles  overziend is maakt het college een klein stapje in de goede richting door de zorg uitdrukkelijk te prioriteren. Tijdens de verkiezingen verzwegen de coalitiepartijen hun bezuinigingsplannen en opnieuw hult het college zich in stilzwijgen waar het gaat om de te verwachten bezuinigingen. De bevolking wordt niet betrokken en de gemeenteraad krijgt na de zomervakantie een pakket bezuinigingen over zich uitgestort waar nauwelijks meer op te reageren valt. Voor de SP is dit onaanvaardbaar.  We zullen dan ook binnen onze mogelijkheden met onze eigen voorstellen komen tegenover die van het college.